انسان از نظر قرآن

 نویسنده: آیت الله عبدالله جوادی آملی
 

گرچه قرآن کریم وحی الهی است و از نظم و هماهنگی خاصی برخوردار است، ولی بین بعضی از سوره‌ها پیوند مخصوصی است، بطوریکه آن سوره‌های خاص با یک نام شروع شده، و به یک مطلب معین ختم می‌شوند، و محتوای واحدی را با شواهد و ادله گوناگون دربردارند، و در نهایت به هدف واحدی می‌رسند. این انسجام همه جانبه‌ی بعضی از سور، آنها را از سوره‌های دیگر ممتاز می‌سازد. مثلاً حقیقت انسان که مجموعه منسجم و در نتیجه یک واحد است، با وجود آنکه همه اعضا و جوارح او منظم آفریده شده و هر عضوی دارای وظیفه خاص خود است، اما رابطه‌ای را که بین اعضا و جوارح خاص موجود است، نمی‌توان نادیده گرفت. پیوندی که بین نیروی دید و ابزار بینایی چشم موجود است متمایز از انسجامی است که در نسجهای عضو شنوایی وجود دارد، پیوند اعضای بینایی با یکدیگر غیر از انسجام اعضای چشایی و مانند آن است. سوره‌هائی در قرآن با «حم» شروع می‌شوند. از این سوره‌ها به حوامیم تعبیر می‌کنند. اینگونه سوره‌ها با اوصاف خاصی شروع می‌شوند و محتوا و هدفی ویژه را دنبال می‌کنند. لذا این هفت سوره که به حوامیم معروفند، آغاز هر یک با «حم» بیان شده و سرآغاز مطلب هم درباره وحی و تنزل وحی و دریافت وحی و محتوای وحی است.